Дали некогаш сте се поврзале на јавна Wi-Fi мрежа и сте се запрашале дали некој, некаде, може да ја следи вашата активност на интернет? Тоа е сосема разумно, имајќи ги во предвид безбедносните ризици кои се спротивставуваат на вашата приватност. Со виртуелна приватна мрежа (VPN), можете да ги заштитите вашите лични податоци и информации кои ги разменувате со вашите контакти и да ја зголемите вашата безбедност на Интернет.
Што е VPN и како функционира?
Кога ќе го вклучите софтверот за VPN, тој создава шифриран „тунел“ помеѓу Вас и оддалечен сервер управуван од услугата на VPN. Целиот Ваш сообраќај преку интернет се одвива низ овој „тунел“, така што вашите податоци се побезбедни од хакерски напади. Бидејќи вашиот сообраќај излегува од VPN серверот, се чини дека вашиот компјутер има IP адреса на наведениот сервер, маскирајќи го вашиот идентитет и локација.
За да ја разберете вредноста на VPN и неговите предности за некои специфични сценарија во кои може да се користи VPN. Размислете за јавната Wi-Fi мрежа, можеби во кафуле или аеродром. Нормално, можеби ќе се поврзете без размислување. Но, дали знаете кој може да го следи сообраќајот на таа мрежа? Дали можете дури и да бидете сигурни дека Wi-Fi мрежата е легитимна или може да ја управува хакер кој ги следи вашите лични податоци? Размислете за лозинките, банкарските податоци, броевите на кредитните картички и само обичните приватни информации што ги пренесувате секогаш кога ќе бидете на Интернет.
Ако се поврзете на истата иста Wi-Fi мрежа користејќи VPN, можете да бидете сигурни дека никој на таа мрежа нема да може да ги пресретнува вашите податоци – ниту другите корисници кои известуваатдека се жртви, па дури ни операторите на мрежата. Оваа последна точка е особено важна и секој треба да има предвид дека е многу тешко да се каже дали е или не Wi-Fi мрежа онаква како што изгледа. Само затоа што се вика Caffe_XY_WiFi или Аirport_WiFi не значи дека е навистина во сопственост на субјектот каде што се наоѓате.
Кога сте дома, не мора да се грижите толку многу за некој што има намера да има увид во вашиот интернет сообраќај реализиран преку вашата Wi-Fi. VPN може да помогне и тука со цел зголемување на вашата дигитална безбедност. Вашиот интернет провајдерима огромен увид во тоа што го правите вие на интернет. Интернет провајдерите се во состојба да видат многу од она што го правите на интернет.Иако е точно дека компаниите како Google и Facebook заработуваат пари од вашето однесување на интернет, вие не мора да бидете принудени да ги користите тие услуги. Ако оддеднаш одлучите да престанете да го користите Фејсбук, можеби дел од вашите лични податоци ќе бидат помалку изложени на безбедносен ризик, но Вие не секогаш го имате тој избор кога станува збор за вашиот интернет провајдер, кој ја контролира „портата“ на вашиот дом до целиот интернет.
Со VPN, можете да се поврзете со сервер во друга земја и да ја прикриете вашата локација. Ако сте надвор од САД, Европа и сл. Со VPN можете да ја вратите позната локација и да пристапите на Интернет (главно) како и обично. Можете да го направите и обратно: од удобноста на вашиот дом, можете да се префрлите на далечен VPN сервер, можеби за пристап до видео што не може да се емитува во вашата земја САД, Европа и сл. Ова е посебно добар начин да се користи софтвер, видео и сл. за кој во вашата земја има цензура за користење. VPN исто така можат да дадат пристап до блокирани веб-страници. Некои влади посебно во тоталитарните земји во нивен интерес е да блокираат пристап до одредени веб-страници од страна на сите членови на населението. Со VPN, оваа цензура може да се заобиколи и да се пристапи до страниците што инаку би биле блокирани. Бидејќи VPN криптира веб сообраќај, тие помагаат да се заштити идентитетот на луѓето кои се поврзуваат на отворениот интернет на овој начин. Но сепак владите се мудри за ова, па затоа гледаме дека употребата на VPN е блокирана во некои земји како Русија и Кина.
Дали ми треба VPN на сите мои уреди?
Да, потребен ви е VPN на сите ваши уреди, во најголем дел, VPN софтверот е прилагоден за Windows и за Аndroid и за iPhone . VPN софтверот не секогаш е сигурна заштита кога станува збор за мобилните телефони, но сепак потребни се посериозни напори за пресретнување на податоците од мобилните телефони кои користат VPN. Посебнобезбедносните агенциии разузнавачките служби може полесно да добијат пристап до податоци или метаподатоци преку комуникацијата со мобилни оператори или со употреба на специјализирана опрема, во зависност од законската регулатива и за која земја станува збор.
Недостатоци на VPN
Треба да напомениме дека постојат повеќе начини, кога вашето однесување може да се следи преку интернет,дури и кога користите VPN, работите како „колачињата“ им овозможуваат на компаниите да го следат користењето на интернет дури и откако ќе ги напуштите нивните вебстраници. Ако навистина сакате да ја прелистувате мрежата анонимно и да пристапите на Dark Web тогаш ќе користите Tor. За разлика од VPN, Tor го „прескокнува“ вашиот сообраќај преку неколку серверски јазли, што го отежнува пронаоѓањето. Со него управува и непрофитна организација и се дистрибуира бесплатно. Некои услуги на VPN дури и можат да се поврзат со Tor преку VPN, за дополнителна дигитална безбедност.
Вреди да се напомене дека повеќето VPN услуги не се филантропски организации кои работат за јавно добро. И покрај тоа што многумина се вклучени во прогресивни причини, сепак сите тие се профитни организации. Тоа значи дека тие имаат свои сметки за плаќање. Тие, исто така, мора да ги почитуваат законите на земјата во која тие официјално престојуваат и да одговорат на поканите и налозите за спроведување на законот.Ова е причината зошто е толку важно да ја прочитате политиката за приватност на услугите на VPN и да откриете каде е седиштето на компанијата VPN. NordVPN, на пример, работи надвор од Панама и не подлежи на закони со кои се бара да ги задржува корисничките податоци.Работите можат да станат незгодни кога станува збор за доверба во VPN. PureVPN, на пример, им ги предаде информациите за евиденција што компанијата ги имаше на федералните истражители во САД кои градеа случај против сајбер-тракер. Некои беа изненадени што компанијата има какви било информации за предавање или дека соработува со истражители. Ни се чини дека PureVPN остана во границите на наведената политика за приватност. Скоро секоја компанија за VPN вели дека не водат дневници, но степенот до кој го прават или не ја следат употребата не е секогаш јасен. Компаниите понекогаш се обидуваат да ја докажат својата приватност добронамерно со нарачување на ревизии од трети страни. Тоа е одлично, но важно е да запомните дека не сите ревизии се создадени еднакви.
VPN имаат практични недостатоци. Некои страници и услуги го гледаат сообраќајот на VPN како сомнителен и не дозволуваат да се поврзете. Тоа е вистински проблем, особено кога вашата банка се обидувате да ја достигнете. Во такви ситуации, можете да пробате друг VPN сервер, но можеби ќе треба да почекате додека не можете да користите доверлива мрежа без VPN.
Заштитете се со VPN
На почетокот кога интернет мрежата се создаваше не се размислуваше многу за дигиталната безбедност. Денес, повеќето од нас имаат повеќе уреди кои се поврзуваат на интернет мрежата. Но, интернетот провајдерите не направија многу суштински подобрувања во меѓувреме. Сметајте дека само во последните неколку години HTTPS стана широко распространет. Ова значи дека, за жал, останува на поединците да се заштитат себе си. Антивирусните апликации и управувачите со лозинки одат далеку кон одржување на дигиталната безбедноста, но VPN е моќна алатка што дефинитивно треба да ја имате во вашиот пакет алатки за дигитална безбедност, особено во денешниот поврзан свет, каде можноста вашите приватни податоци да станат мета на хакерски напад е голема.